Christine Flitner
VPOD (İsviçre Kamu Sendikası) genel sekreteri)
Kadınlar 14 Haziran 2019’da İsviçre’de greve çıkacaklar. Bunun birçok nedeni var. En önemlisi: Eşitlik konusunda artık belirgin bir adım atılmak zorunda! Kadın grevi için, hemen hemen kadınların sayısı kadar çok talep var. Bunlar üç başlıkta özetlenebilir: Daha fazla ücret, daha fazla zaman ve saygı istiyoruz!
Daha fazla ücret – eşit değerde işler için eşit ücret!
Kadınlar hala, hesaplama tarzına bağlı olarak, erkeklerden yüzde 12 ile 19 arasında daha az kazanıyorlar. Emeklilik yaşında kadınların eline geçen para erkeklerinkinden ortalama yüzde 37 daha az. Kadınlar düşük ücretli işler alanında aşırı, yüksek ücretli işler alanında ise çok az istihdam edilmiş durumda: 4000 frankın altındaki ücret alınan işlerin yüzde 63’ü kadınlar tarafından yapılırken, 16.000 frankın üstündeki işlerde çalışan kadınların oranı yüzde 18. Tipik kadın meslekleri çoğu zaman (hayatta kalmak için) zorunlu olsa da, genellikle daha az değerli görülerek daha düşük ücretlendiriliyor. Bu nedenle, ücret ayrımcılığına karşı çıkmak ve tipik kadın mesleği olarak görülen hemşirelik ve bakım işlerinin değerinin yükseltilmesi için; eşit ücret, ücret kontrolleri ve yaptırımlara ihtiyaç var.
Bakım işleri ve yaşamak için daha fazla zaman
İsviçre’de ücretsiz yapılan bakım işleri ve kazanç getiren işi bir arada yürütmek neredeyse imkansız. Bu yüzden birçok kadın yarı zamanlı işlerde çalışıyor. Bunun sonucu ortaya; düşük gelirli işlerde çalışmak, daha düşük emekli aylığı almak ve sürekli stres içinde olmak şeklinde çıkıyor. Kadınlar ve erkeklerin haftalık çalışma süresi hemen hemen aynı, ancak kadınlar bu sürenin üçte ikisini ücretsiz, erkekler ise yine üçte ikisini ücret karşılığı çalışıyor. Ebeveyn izni, babalık izni, aile fertlerinin bakımı için zaman, kısa çalışma süresi ve ücretli ve ücretsiz işlerin adil şekilde dağıtılmasını talep ediyoruz.
Şiddete ve cinsel tacize karşı saygı ve koruma
Kadınlar sadece #MeToo’dan bu yana cinsel tacizle karşı karşıya kalmıyorlar, ama yine de cinsel taciz, sıklıkla bir kerelik yapılan bir yanlış olarak görülüyor ve ciddiye alınmıyor. Cinsel taciz ve saldırı yaralayıcıdır ve hastalanmaya yol açar. Ne işyerinde ne de başka yerlerde kabul edilebilir bir şeydir. Bu nedenle: İşyerinde ve kamuda cinsel taciz ve şiddete sıfır tolerans talep ediyoruz. Cinsiyet, ırk, renk veya inançtan bağımsız olarak tüm insanlara saygı duyulmasını istiyoruz.
Geriye bir bakış: İsviçre’de ilk kadın grevi
Daha önce de İsviçre’de bir kadın grevi yapıldı. Kadınlar, 1981’den bu yana anayasada toplumsal cinsiyet eşitliği maddesi olmasına rağmen, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda adım atılmamasından bıkarak 1991 yılında grev çağrısı yaptılar. 14 Haziran 1991’deki greve katılım çarpıcıydı – organizatörler bile bu kadar çok kadının memnuniyetsizliklerini dile getireceğini tahmin etmemişlerdi. Sonuç olarak, 1996 yılında güzel, faydalı ve bazı şeylerin değişmesi açısından başarılı Eşitlik Yasası kabul edildi. Bugün yeni bir yasaya ihtiyacımız yok, ancak çocuk bakımından yaşlılığa, maaşlardan emekli maaşlarına ve sosyal güvenceye kadar birçok ayrıntılı konuda iyileştirme aciliyet kazanmış durumda.
Tüm kantonlarda grev komiteleri
2019 kadın grevini büyük bir kararlılıkla hazırlamak için tüm kantonlarda ve İsviçre’deki birçok şehirde grev komiteleri ve aktif gruplar oluşmuş durumda. İlgi büyük ve öğrencilerden emeklilere kadar her yaş grubuna yayılıyor. Özellikle çok sayıda genç kadının büyük çaba harcaması sevindirici. Geçtiğimiz 20 yılda, eşitlik 45 yaşın üzerindeki göreli yaşlı kuşağı ilgilendiren bir konuydu. Geçen yıl bu tamamen değişti. Kadın grevinin organizasyonu herkese açık. Her grup, her sektör, her grev ekibi hangi taleplerin kendisi için ön planda olduğunu ve 14 Haziran’da ne yapmak istediğini kendisi belirliyor. Günün amacı, kadınların yaptıkları iş ve taleplerini görünür kılmak.
14 haziran’da neler yapılacak?
İsviçre genelinde eylemler, iş bırakmalar, protesto molaları, grevler, gösteriler, toplantılar, spontane eylemler ve daha fazlası olacak. Kadın Mücadele Günü’nün sabit bir programı yok, her grup, her bölge, her işletme, her kurum ne yapacağına kendi karar veriyor. Saat 11.00’de tüm İsviçre’de bir dakikalık ortak bir eylem yapılarak talepler haykırılacak, protestolar doruk noktasına çıkarılacak. En geç 15.30’da tüm kadınlar için işgünü sona erecek. Bu süre, kadınlar hala aynı ya da aynı değerde işte çalışmalarına rağmen erkeklerden yüzde 20 daha az kazandıkları yani 8 saatlik iş günü esas alındığında saat 15.24’ten itibaren bedava çalıştıkları için belirlendi. Birçok yerde, akşamın erken saatlerinde gösteri veya toplantılar yapılacak – ülke çapında bir gösteri yok, ancak İsviçre’nin heryerinde etkinlikler var. 14 Haziran, kadınların artık durumlarından memnun olmadıklarını ve eşitlik konusunda adım atılmasını istediklerini açıkça gösterecek.
Katılmanın birçok yolu var. Geleneksel anlamda grev yapamayan ya da yapmak istemeyen kadınlar için VPOD’nin https://vpod.ch/brennpunkte/frauenstreik2019/frauen-streik-aktionsideen/ web sitesinde çok değişik eylem önerisi bulunuyor. Önemli olan kadınlar olmaksızın bir toplumun, kadın çalışması olmadan bir iş dünyasının olmayacağının görünür hale getirilmesi. Bu, iş yavaşlatma, oturma eylemleri, günün anlamına dikkat çeken pankartlarla çalışma, mesaj içeren giysi, tişört, mor eşarp, şal ve button taşımakla gösterilebilir. İşyerlerinde bir şey yapamayanlar sokak ve salon eylemlerine katılabilir. Birçok yerde en geç akşamüstü ortak bir toplantı yeri belirlendi, miting yapılacak. Eylemlerle ilgili ayrıntılı bilgi kanton kolektifleri veya www.frauenstreik19.ch web sitelerinde bulunabilir.
Erkekler ne yapabilir?
Eşitlik herkesi ilgilendirir ve tüm toplumun işine yarar. Hazırlık komitelerine sadece kadınlar katılabilse de dayanışmacı erkekler kadın grevini değişik şekilde destekleyebilirler. Meslektaşlarını, arkadaşlarını ve yakınlarını kadın erkek eşitliğinin önemi konusunda bilgilendirebilirler. Önceden konuşarak, 14 Haziran’da kadınların işlerini üstlenip onların grev yapmasını sağlayabilirler. Bölgelerindeki eylemlerde düzeneklerin kurulma ve sökme işlerini üstlenebilirler. Eylem ve grevlerdeki yiyecek standlarında görev alabilirler. Böylece kadınların rahatça grev yapmasına destek sunmuş olurlar.
Kadın grevine katılmanın dezavantajları olabilir mi?
Grev hakkı, 1999’dan bu yana İsviçre Federal Anayasası’nda yer almaktadır. Grev ve diğer mücadele biçimleri belirli şartlara uyulmak koşuluyla yasaldır – ama elbette insanların haklarını savundukları her zaman olduğu gibi bazı işverenler baskı ve yaptırım uygulayabilirler. Bu nedenle, işyerinde yapılacak somut eylemler sektörde örgütlü sendika ile tartışılmalıdır. Ayrıca sendikalar üyelerine yasal koruma ve muhtemelen ücret kesintileri için tazminat da sunmaktadır. İlerlemenin koşulu haklarımızı savunmak ve onlar için mücadele etmektir. Eğer bugün seçme ve seçilme hakkı, Anayasa’daki eşitlik maddesine ve Eşitlik Yasası’na sahip olduysak bunu bizden önceki kadınların mücadelesine borçluyuz. Bu nedenle: Eşitlik yolunda ileriye gidilebilmesi için haydi 14 Haziran 2019’a!
Çeviren: Semra Çelik
Kaynak: Kadın/Frau Sayı 37