Korona Krizi Sürecinden Neden Kadınlar Daha Fazla Etkilendi? Yarı Zamanlı İşler Kadınlar İçin Bir Tuzak Mı?
Nursena Kırtan Ögül
Ne yazık ki günümüzde hala gelir dağılımı ve fırsat eşitsizliklerini tartışmak, kadınların karşı karşıya kaldıkları zorlukları belirtmek ve eşitlik talebinde bulunmak zorunda kalıyoruz. Almanya’daki cinsiyetler arası gelir eşitsizliği ayni iş için farklı gelirlerin varlığı hala günümüzde tartışılmakta ve büyük bir problem karşımızda durmaktadır. Özellikle içinde bulunduğumuz Koronavirüs krizi sürecinde bu durumun vurgulanması gerekmektedir. Çünkü kriz sebebiyle pek çok çalışan, yarı zamanlı çalışma saatine geçmiş, bu durum da düşük ücretli elemanları ve kadınları iş dünyasında daha da zor duruma düşürmüştür. Hali hazırda birçok sosyal dezavantaja sahip olan kadınların bu süreçte daha büyük bir yükü taşımak zorunda kaldığı iddia edilebilir.
Bu nedenle eğitimciler, sağlık personelleri, hemşireler, ebeler dahil olmak üzere, genel olarak kadınların icra ettikleri mesleklerin mali olarak desteklenmesine acil ihtiyaç vardır.
“Ücret konusunda kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizlikse devam ediyor. Gender Pay Gap olarak adlandırılan cinsler arası gelir farkı 2017 yılı itibariyle hala yüzde 21 oranındaydı. Tam zamanlı çalışmama gibi yapısal farklılıklar elendiğinde kadınlar aynı niteliklere sahip olsalar ve aynı işi yapsalar bile hala yüzde altı oranında daha az ücret alıyorlar” (Iglhaut, 2019).
Koronavirüs krizi sürecindeki ana problemlere değinecek olursak bunlardan biri ev işlerindeki eşitsiz dağılım. Vakitlerinin daha büyük bir kısmını evde geçiren kadınların ücretsiz ev içi emeği, yaşlı ve çocuk bakımı üstlenmesiyle sonuçlanırken, erkeklerin bu sorumluluklardan kaçmasına veya bu sorumluluklar için daha az zaman ayırmasına neden oluyor. Ücret olarak karşılığı olmayan bu ev içi emeğin bir de azımsanması ve önemli bir iş gibi görünmemesi sorunu da var maalesef. Burada asıl sorun, toplumsal beklentinin de bu yönde olması. Yani toplum tarafından biz kadınlara atfedilen, öğretilen roller bakım işlerinin ve ev içi emeğin aslında bizim bir görevimiz olduğu yönünde. Yani kadınlar hala ödenmeyen emekte aslan payına sahipler.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün yaptığı araştırmaya göre, Almanya’da ev islerine erkekler bir saat 48 dakika, kadınlar 4,5 saat zaman ayırıyorlar (Kracher, 2020).
Koronavirüsten olumsuz etkilenen yaşlı aile üyelerinin bakımı da esas olarak kadınlarına ait. Kadın işi olarak görülen işlerde çalışmak ise değersiz gibi görülmeye devam ediyor ne yazık ki. Ev işlerinin hemen hepsini organize etmek her zaman olduğu gibi kriz süreçlerinde de büyük oranda kadınlara düşüyor.
Peki neden bu zor süreçte kadınlar ve daha düşük ücretlerle çalışan emekçiler daha derinden etkileniyor?
Çünkü aile içi gerçeklesen müzakere süreçleri genel olarak gelire dayanmaktadır. Erkekler daha fazla kazandığında, çocuklara bakmak zorunda olan kadının evde kalması daha olasıdır. Eğer Almanya’da anne vergi diliminde 5’te yer alıyorsa, vergi kesintisi sonrası kadının kazancı çok düşük olacağından, evde kalıp çocuklarla zaman geçirmesinin daha mantıklı olacağı kanısına varılıyor (Marcus, 2020).
Bir de tabii ki tek başına çocuklarına bakan annelerin durumuna değinmek gerekir ki onların yükleri de hiç de azımsanacak gibi değil. Gün içinde hem 8 saat çalışıp hem de çocuklarla ilgilenmenin ne kadar zor olacağını hayal etmek güç olmayacaktır. Burada çözülmesi gereken pek çok sorun olduğu açıktır. İş verenlerin bu konuda daha hassas ve anlayışlı olması gerekmektedir. Koronavirüs krizi sürecinde artan fiyatlar, kapalı olan okul ve kreşler, tek başına çalışmak zorunda olan anneler… Bu durum çocuğunu yalnız büyüten ebeveynler için hem psikolojik olarak hem de finansal anlamda büyük bir yük altında yaşamak demek. Almanya’da çocuğunu tek başına büyümenin bedeli ağır olmamalıdır.
Hans Böckler kuruluşu tarafından yapılan araştırmada yaklaşık 7.700 çalışanın katıldığı anket verilerine göre, 14 yaşın altındaki en az bir çocuğu olan evlerde, kadınların%27’si çocuklarına bakmak için çalışma saatlerini azaltmışken, erkeklerin %16’sı bunu yapmıştır.
Kadınlar erkeklerden ortalama %21 daha az kazanıyor ki bu oran Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki en büyük farklardan biri, bunun sebebi ise Almanya’da çünkü birçok kadın yarı zamanlı olarak çalışıyor.
Son olarak üç sene önce Almanya’ya göç etmiş, dört çocuk annesi, sosyolog bir annenin karantina sürecinde karşılaştığı zorlukların bir kısmından bahsetmek istiyorum.
“Başlarda Koronavirüs nedeniyle hepimizde çok büyük bir kaygı oluştu. Maske kullanım zorunluluğu olmamasına rağmen biz ailece maskelerle dışarıya çıkmaya başladık. İlk zamanlar evde çocuklarımın online derslerinin olması, esimin de evde çalışmaya başlamasıyla evde gerçekten zor zamanlar geçirdik. Materyal eksikliğimiz vardı diyebilirim. Bazen esim ve ben telefondan işlerimizi sürdürmeye devam ettik. Esim 2. bilgisayarı yeni alabildi.
Türkiye’de çok yoğun çalışıyordum. Buraya geldiğimiz zaman dil problemlerinden dolayı henüz çalışmaya başlayamadım. Bu süreçte devam ettiğim Almanca kursu da online eğitime geçti ama ben çocuklarım ve evdeki sorumluluklarım sebebiyle kursu düzenli olarak takip edemedim.
Bu sürecin bizim için iyi tarafı esim ve ben çocuklarla zaman geçirmeyi özlemiştik, birlikte kitaplar okuduk, film seyrettik.
Komsularımızın çoğunluğu Alman ailelerden oluşuyor ve çocukları yok. Çok dikkat etmemize rağmen çocukların evde çok ses yaptıklarından yakındılar bu karantina sürecinde. Ben de online eğitim dışında çok fazla evde aktivite yapmamaya daha çok dışarıda vakit geçirmeye gayret ettim! Baslarda oyun alanları da kapalı olduğundan doğa içinde yürüyüşler yaptık. Ama benim asil hissettiğim, benim ve bir kızımın bas örtü kullanması sebebiyle bize karşı bir ön yargı olduğuydu. Evde kaldığımız süre boyunca da bize bunu hissettirdiler. Baslarda komşuluk ilişkisi kurmaya çalıştım ama onlar iletişime kapalılardı.”
Türkiye’de Aile danışmanı ve sosyolog olarak çalışıyordum. Burada da çalışmayı çok isterim ama öncelikle uygulamaları öğrenmem ve B2 seviyesinde Almanca bilmem gerekiyor.”
References:
https://www.deutschland.de/tr/topic/yasam/almanyada-kadinlar-toplum-siyaset-egitim